Necha kundan beri yuragimni ezib kelayotgan qayg’u, iztirob va aybdorlik
hissidan xalos bo’lish uchun sizga maktub yozishga qaror qildim.
To’g’ri, hammasiga o’zim aybdorman. Meni asrab-avaylab voyaga yetkazgan
dadamni qattiq hafa qilib qo’ydim, u kishining betoblanib shifoxonaga
tushib qolishiga sababchi bo’ldim…
Oilada yolg’iz qizman. Uch
o’g’il ukam bor. Onam bundan bir necha yil oldin og’ir xastalik tufayli
vafot etgandi. O’shanda kichkina qizaloq edim. O’lim nima, ayriliq azobi
qandayligini bilmasdim ham. Shuning uchun bo’lsa kerak, uyimizga o’gay
ona kelganda menga unchalik og’ir botmagan. Baxtimga, o’gay onam juda
yaxshi ayol bo’lib chiqdi. Menga va ikki ukamga biror marta bo’lsin
o’gaylik qilganini eslolmayman. O’gay onam o’g’il farzandni dunyoga
keltirganida ham uni boshqa ukalarimdan kam ko’rmadim. Maktabni
tugatishim bilan dadam meni o’zining kafesiga ishga joylashtirib qo’ydi.
Kafeda oshpaz bo’lib ishlay boshladim. Avvaliga bu ish menga juda
yoqqandi. Bora – bora zerika boshladim. Men ham dugonalarim singa oily
o’quv yurtiga xujjat topshirib, o’qishga kirmaganimdan afsuslanardim.
Ayniqsa, ikki ukam institutda o’qiy boshlagach, o’qishga xavasim ikki
chandon ortdi. Ammo ming afsuski, endi buning iloji yo’q edi. Chunki
o’zim ham bolaligimdan o’qiyman deya harakat qilmagandim. Shuning
uchunmi yo boshqa sababmi, juda asabiy edim. Arzimagan gap ko’nglimga
qattiq tegar, dadamning oddiy tanbexlaridan ham tutaqib ketardim. Tan
olaman, telefonda yigitlar bilan ko’p gaplashardim. Ammo biror marta
bo’sin, ular bilan uchrashuvga chiqmaganman.
Bir kuni qo’l
telefonim dadamning oldida qolib ketgan ekan. Tanish yigitlardan biri
qo’ng’iroq qilsa, dadam ko’taribdi. Xullas, dadamning mendan rosa jaxli
chiqdi, ancha koyidi. Xonamga qamalib olib: " Shuyam menga mumkin emas
ekan-da ”, deya rosa yig’ladim. O’gay onam yupatdi. Nazarimda, shundan
so’ng dadam menga sovuq munosabatda bo’lib qolgandek edi. Dadam bilan
munosabatlarimiz ana shunday taranglashib yurgan kunlarning birida u
kishi darvozaxonada turib, menga qandaydir ish buyurdi. Men esa uyda
yumush bajarayotgandim.
- Nima? – dedim yaxshi eshitmay.
Dadam yana gapini takrorladi. Uzoqda bo’lganim uchun baribir
eshitmadim. Uchinchi marta so’rashga uyalganimdan, indamay qo’ya qoldim.
Oradan yarim soatlar o’tgach, dadam: "Men aytgan ishni qildingmi?” deb
so’rab qoldilar.
- Yo’q, yaxshi eshitmagandim, - dedim
to’g’risini aytib.
Dadam esa tutaqib ketdi.
- Men ish
buyursam, o’zingni eshitmaganlikka olasan.Hayoling joyida emas. Bir
qulog’ing telefonga yopishib qolgach, albatta, eshitmaysanda! – deya bir
qancha gaplarni gapirib tashladi.
Ayniqsa, dadamning:
"Yigitlar bilan gaplashasan”, degan gapi suyak – suyagimdan o’tib ketdi.
- Bir marta ishingizni qilmaganimga shunchami?! Axir umrimni,
yoshligimni sizning yumushlaringizni bajarishga sarflayapman-ku! – dedim
titrab-qaqshab.
- Yigitlar bilan gaplashmasang, yanada ko’proq
yumush bajargan bo’larding, dedi dadam.
Jaxlim chiqib ketdi.
"Men dadamga faqat ish uchun kerak ekanman-da”, degan alamdan butun
vujudim zirqirayotgandek edi.
- Sizdan ko’rmagan mehrni
ko’chadan qidiraman! – deb yuborganimni o’zim ham bilmay qoldim.
Bu gapim dadamga juda qattiq botadi deb o’ylamagandim.
-
Sendek bolam yo’q! – dedi dadam g’azabdan rangi ko’karib. So’ng
gandiraklagancha uyga kirib ketdi. O’ksib-o’ksib yig’ladim.
-
Dadangning gapiga xafa bo’lma qizim. Dadasi koyimaydigan farzand yo’q, -
deya yupatdi o’gay onam.
Ertasi kuni dadamning mazasi qochib
qoldi. "Tez yordam”ga qo’ng’iroq qildik. Darhol kasalxonaga olib
ketishdi. U yerda doktorlar insult deya tashxis qo’yishdi. Qattiq qayg’u
oqibatida kelib chiqqan emish. Bu gapdan vujudim titrab ketdi. Naxotki,
dadam men tufayli shunday dardga chalingan bo’lsa? Endi nima qilaman,
aybimni qanday yuvaman?
O’sha kundan buyon xalovatim yo’qoldi.
Xato dadmdan uzr so’rashgayam yuzim chidamaydi. Nima qilsam dadam yana
avvalgidek sog’lom xoliga qaytarkin, mendan ranjimaskin?.. manba:voy.uz
